2 روش کلی خنک کردن گلخانه (کاربردی)

• ‫2 نظر
• آخرین بروزرسانی در14 مهر 1400

خنک کردن گلخانه

خنک کردن گلخانه بسیار سخت‌تر و پر هزینه‌تر از گرم کردن آن می‌باشد و معمولا برای پیدا کردن مکان مناسب گلخانه برای گلخانه سازی، به این موضوع توجه می‌شود. در تابستان دمای گلخانه اغلب 11 درجه سانتی‌گراد بیشتر از دمای محیط بیرون است. اثرات زیان‌بار دمای بالا عبارتند از: عدم استحکام ساقه، کاهش اندازه گل و تأخیر در گلدهی و مرگ جوانه. خنک کردن به‌منظور جلوگیری از نفوذ تابش های زیاد آفتاب در تابستان صورت می‌گیرد. روش های مختلف خنک کردن گلخانه عبارتند از:

1- سایه دادن

لازم است به‌طریقی پوشش گلخانه پوشانده شود تا مانع تابش مستقیم اشعه آفتاب به گلخانه گردد. این کار هر چند روشنایی گلخانه را کاهش می‌دهد، اما تا حدودی مانع کاهش دمای داخل گلخانه می‌شود. اگر پارچه روی سطح خارجی قرار گیرد، اثر سایه در کاهش دمای گلخانه بیشتر از قرار دادن پارچه در داخل گلخانه است. انواع پارچه مورد استفاده عبارتند از:

سایه دهی با استفاده از پوشش خارجی برای خنک کردن گلخانه

پارچه ساران

ساران نام تجارتی یک نوع تور پلاستیکی است که از نظر ترکیب شیمیایی پلی‌پروپیلن است که روی سطح خارجی گلخانه قرار می‌گیرد. این پارچه‌ها سبک بوده و به‌سهولت نصب می‌شوند. پارچه ساران در رنگ‌های سیاه و سبز موجود می‌باشد که نوع سبز رنگ مناسب‌تر است، اما نوع سیاه حرارت بیشتری را جذب می‌کند. این پارچه‌ها 94-30 درصد سایه ایجاد می‌کنند. معمولا پارچه‌ای که 50-47 درصد سایه ایجاد کند، توصیه می‌شود.

پارچه ساران که برای پوشش سایه دهی گلخانه استفاده می‌شود

شرکت های داخلی پارچه توری یا ساران تولید می‌کنند که با علامت اختصاری Gs مشخص می‌شوند و دارای انواع زیر هستند:

Gs50

این نوع پارچه ساران 50 درصد سایه برای خنک کردن گلخانه ایجاد می‌کند. هر طاقه آن ابعاد معادل 1*30 متر دارد و این ماده در برابر اشعه ماورای بنفش مقاوم است.

Gs35

اینو نوع نیز 35 درصد سایه ایجاد می‌کند و ابعاد آن نیز 1*30 متر است.

گاهی پرده‌های سایه‌دهنده در داخل گلخانه قرار داده می‌شوند و به صورت اتوماتیک کنترل می‌شوند. حتی این پرده‌ها با وجود پایین آوردن دما در روز در شب باعث جلوگیری از اتلاف گرما می‌شوند.جنس پرده از کتان کلفت یا بدون سلولز است که 80-35 درصد سایه ایجاد می‌کند.

رنگ آمیزی پوشش گلخانه

برای رنگ آمیزی پوشش گلخانه از رنگ های پلاستیکی به نسبت یک قسمت رنگ و پنج قسمت آب و یا رنگ نیمه پلاستیک همراه با پودر مل و آب به نسبت 1:1:1 استفاده می‌شود. به‌ازای هر مترمربع مساحت گلخانه 100 گرم رنگ نیمه پلاستیک و 100 گرم پودر مل نیاز است. علت افزودن پودر مل ایجاد پوشش بیشتر است.

رنگ آمیزی پوشش گلخانه

سایه دادن با آب آهک (whitewash)

جهت بهتر چسبیدن آب آهک روی سقف گلخانه‌های پلاستیکی (فیبر شیشه و پلی اتیلن) باید به محلول آب آهک یک قاشق روغن کتان اضافه گردد. جوهرنمک اثر این محلول را به‌سهولت بر طرف می‌نماید، ولی برای اسکلت های فلزی و آلومینیومی زیان‌آور است.

سایه دادن با مخلوط آب و خاک (Mud)

شبیه آب‌آهک است و عیب این روش احتمال شکستگی در اثر سنگینی حاصل از رسوب است.

سایه دادن با آب (Flowing Water Shade)

در این روش آب توسط یک پمپ به قسمت بالای گلخانه فرستاده شده و از سوراخ‌های لوله خارج و روی سطح خارجی گلخانه ریخته می‌شود. این روش فقط در گلخانه‌های شیشه‌ای که کاملا مسدود شده قابل استفاده است و در گلخانه‌های پلاستیکی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. افزودن رنگ سبز به آب باعث می‌شود گرمای اشعه مادون قرمز خورشید گرفته شده و از ورود آن به گلخانه جلوگیری شود. آب مصرف شده برای خنک کردن گلخانه به داخل ناودان ریخته می‌شود و مجددا مورد استفاده قرار خواهد گرفت. اگر آب جاری شده از گلخانه خیلی گرم شود تا قبل از استفاده مجدد باید سرد شود.

2- روش تبخیری پوشال و پنکه (Fan and pad evaporating system)

با روش پوشال و پنکه در روزهای گرم تابستان می‌توان 30-20 درجه سانتی‌گراد دمای گلخانه را کاهش داد و مانع از افزایش گرمایش گلخانه شد. این روش در مناطقی با رطوبت نسبی پایین بهترین روش است. در روش تبخیری پوشال و پنکه، در یک طرف گلخانه پوشال و در طرف مقابل پوشال، پنکه‌ها قرار داده می‌شوند و هوای بیرون در اثر عبور از لایه‌های فیبری مرطوب خشک‌شده، گرمای داخل گلخانه را گرفته و از طریق پنکه خارج می‌شود و به این وسیله جایگزین هوای گرم گلخانه می‌گردد. مکانیسم عمل این است که آب موجود در پوشال با جذب گرمای پوشال، قاب فلزی و هوایی که از بین آن عبور می‌کند، تبخیر می‌شود و هوای گرم بیرون با از دست دادن گرما خنک شده و وارد گلخانه می‌شوند.

استفاده از روش تبخیری پوشال و پنکه برای خنک کردن گلخانه

پنکه خارج کننده هوا (Exhaust Fan)

این پنکه در یک سمت دیوار (انتهایی یا جانبی) نصب شده که هوا را از میان پوشال به داخل گلخانه می‌کشد. پنکه هوای گلخانه را خارج کرده و خلای نسبی در گلخانه به‌وجود می‌آورد و از این طریق هوا از بین پوشال عبور کرده، سرد شده و باعث خنک شدن هوای داخل گلخانه می‌شود. هوای خنک وارد گلخانه شده و در اثر جدب گرمای گیاهان و محیط گلخانه گرم شده و توسط پنکه خارج می‌گردد.

ورود هوای خنک به داخل گلخانه توسط پنکه خارج کننده هوا

پوشال مرطوب (Wet Pad)

پوشال مرطوب در یکی از دیوارهای گلخانه (انتهایی یا جانبی) در مقابل پنکه به‌صورت ایستاده قرار می‌گیرد و آب از میان آن عبور داده می‌شود. فاصله پوشال از پنکه نباید بیش از 77 متر باشد. بهترین فاصله 51 متر و محدوده مطلوب 60-30 متر است. هر چه این فاصله افزایش یابد کارایی روش پوشال مرطوب کاهش می‌یابد. قبلا جنس پوشال از تراشه چوب نجاری یا خرده چوب بود، ولی امروزه از مواد سلولزی دارای شیار عرضی استفاده می‌کنند.

پمپ آب (Water Pump)

پمپ آب عامل آبرسانی روی پوشال است که با ریزش آب روی لایه‌های فیبری رطوبت را همیشه محفوظ نگه‌میدارد. پمپ آب از یک تانک آب مجهز به دستگاه اتوماتیک تشکیل شده است؛ به‌طوری که بتواند آب را توسط شیلنگی از داخل تانک روی لایه‌های فیبری بریزد و به‌وسیله لوله‌هایی دوباره به داخل تانک منتقل سازد. جهت جلوگیری از گرفتگی سوراخ‌های لوله، باید در محل ورود آب، فیلتر نصب کرد. آب از طریق لوله‌های سوراخ‌دار به طرف بالای پوشال انتقال می‌یابد. جهت سوراخ‌های توزیع آب باید رو به بالا باشد. آب باید تمام پوشال را مرطوب کند، چون پوشال خشک مقاومت بیشتری در برابر جریان هوا دارد. در صورتی که هوا از جاهای خشک پوشال وارد گلخانه شود، کارآیی پوشال کاهش می‌یابد. در شب‌های خنک تابستان باید جریان ورود آب را به داخل پوشال قطع نمود و تنها پنکه را روشن نمود.

پاشش قطرات اب روی پوشال برای خنک کردن گلخانه

این روش در گلخانه‌هایی قابل استفاده است که هیچ‌گونه منفذی به بیرون نداشته باشند تا هوای تازه فقط از داخل لایه‌های فیبری وارد گردد، زیرا رطوبت این لایه‌های خلل و فرج‌دار است که در خنکی هوای گلخانه نقش دارد.

greenhouse construction company