انواع سیستم سرمایش گلخانه
در فصول گرم سال ممکن است درجه حرارت داخل گلخانه از درجه حرارت مطلوب رای گیاهان بیشتر شود؛ بنابراین بر اساس شرایط اقلیمی منطقه نیاز است سیستم مناسبی جهت کاهش درجه حرارت داخل گلخانه و تخلیه حرارت، پیاده گردد. همانطور که گلخانه به گرمایش نیاز دارد، برای متعادل شدن دما به سرمایش گلخانه نیز نیاز است. در روزهای گرم سال به خصوص در نیمه اول سال، گاه میزان گرمای موجود در گلخانه برای رشد گیاهان مشکل‌ساز است. در چنین شرایطی باید با استفاده از سیستم سرمایش گلخانه، دمای موجود در محیط گلخانه را متعادل ساخت. در این محتوا از وب‌سایت شرکت گلخانه ساز نهال رویش، انواع سیستم سرمایش برای گلخانه و روش‌های مختلف برای انجام این کار را بررسی می‌کنیم.
انواع سیستم سرمایش گلخانه
انواع سیستم سرمایش گلخانه
به طور کلی بسته به نوع گیاه و حداکثر درجه حرارت محیط سیستم‌های سرمایش به دو صورت سرمایش غیرفعال و سرمایش فعال تقسیم می‌شوند.
سرمایش غیرفعال (Passive Cooling)
روش سرمایش غیرفعال عندتا متکی بر اختلاف درجه حرارت داخل و خارج گلخانه می‌باشد. بدین ترتیب با استفاده از دو روش تهویه – جابجایی هوا و سایه اندازی روی سقف گلخانه عمل می‌کند. روش‌ها و سیستم‌هایی که شامل سرمایش غیرفعال گلخانه می‌شوند عبارتند از:
مطلب مرتبط: خرید بست و اتصالات گلخانه
تهویه و جابجایی هوا (Ventilation)
تهویه و جابجایی هوا در گلخانه، با استفاده از پنکه‌های دیواری و دریچه‌‌ها و یا پنکه‌های سقفی صورت می‌گیرد. به طور کل پنکه‌های دیواری و سقفی که برای سرمایش گلخانه استفاده می‌شوند باید ظرفیت خروج هوای کل گلخانه در یک دقیقه را دارا باشند. در بسیاری از گلخانه‌های مکانیزه برای خروج گرما، از پنجره‌های سقفی قابل باز و بسته شدن نیز استفاده می‌شود. این پنجره‌ها در طول تونل‌های گلخانه باز و بسته شده و یک مکانیزم شامل ریل، چرخ دنده و یک شاخه لوله انتقال دهنده قدرت که محرک آن یک موتور و گیربکس سه فاز بسیار قوی است، آن را باز و بسته می‌کند.
مکانیزم باز و بسته کننده پنجره سقفی گلخانه
نکته مهم آن است که دریچه‌هایی که در جهت وزش باد قرار دارند، نسبت به دریچه‌های واقع در خلاف وزش باد، با زاویه کمتری باز می‌شوند تا مکش و تخلیه هوا به خوبی در گلخانه به خوبی صورت بگیرد. از آنجایی که هوای گرم پیوسته در سطح بالای هوای سرد قرار می‌گیرد، به منظور ایجاد جریان هوای مطلوب در داخل گلخانه لازم است پنجره‌های سقفی همراه با پنکه‌های دیواری با ایجاد جریان مطلوبی از هوا، هوای بیرون را وارد و هوای گرم را خارج گردانند، تا سرمایش گلخانه به درستی صورت بگیرد.
مطلب مرتبط: گلخانه گاتیک اسپانیایی
سایه انداز (Shade Cloth)
پرده‌های سایه انداز عمدتاً برای جلوگیری از نفوذ بیش از اندازه نور و خورشید و در نتیجه بالا رفتن دمای گلخانه به کار می‌رود. اما نوعی از آن که سایه انداز آلومینیومی دو منظوره نام دارد، علاوه بر سایه‌اندازی در روزهای گرم تابستان، در شب‌های زمستان به کمک سیستم گرمایشی آمده و از نفوذ گرما به فضای بالای گلخانه جلوگیری می‌کند تا گرما در سطح بسترها باقی بماند.
کاهش دمای گلخانه با سایه انداز
سرمایش فعال (Active Cooling)
این روش سرمایش گلخانه که تحت عنوان سرمایش تبخیری (Evaporating Cooling) نیز نامیده می‌شود، اصولاً بر اساس جذب حرارت موجود در هوا هنگام تبخیر رطوبت از سطوح مختلف انجام می‌شود. بنابراین در این روش تبخیر آب از سطوح مرطوب مصنوعی در گلخانه موجب کاهش درجه حرارت محیط گلخانه می‌گردد. سیستم های سرمایش غیرفعال عمدتا بر سرعت جریان باد و جابجایی هوای داخل و خارج گلخانه متکی هستند. حال چنانچه حرارت محیط گلخانه نیز بالاتر از حد مطلوب گیاهان باشد، روش های سرمایش گلخانه از نوع غیرفعال به منظور کاهش دما کفایت نخواهند کرد. ذکر این نکته ضروری است که سیستم‌های سرمایش فعال درجه حرارت را به نحو محسوس‌تری نسبت به روش‌های غیرفعال کاهش می‌دهند و بدین ترتیب برای گیاهانی که نیاز به دمای پایین برای رشد دارند، توصیه می‌شوند. سیستم سرمایش فعال گلخانه بر اساس نحوه تبخیر آب به دو صورت سیستم پد و فن و خنک کننده مه‌پاش تقسیم می‌شوند.
سیستم فن و پد (Fan and Pad System)
سیستم سرمایش تبخیری با پد کارآمدترین روش برای خنک کردن سالن‌های گلخانه در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. اساس کار خنک کننده‌های رطوبتی بدین صورت است که پدها به صورت عمودی روی دیوار عرضی یا طولی گلخانه تعبیه شده و با ریختن مداوم آب روی آن‌ها، به وسیله پمپ مرطوب می‌گردد. در زیر پدها قاب نگهدارنده پد قرار دارد که باعث می‌شود آب اضافی عبور کرده از پد را جمع‌آوری کرده و به مخزن آب هدایت کند و مجددا به سیستم باز گرداند.
سیستم خنک کننده فن و پد
در طرف مقابل این سطوح پنکه‌هایی قرار دارند که به هنگام کار کردن موجب ایجاد خلاء نسبی در داخل گلخانه گشته و لذا سبب عبور هوا از داخل این صفحات متخلخل می‌شوند. عبور جریان هوا از داخل این سطوح مرطوب باعث تبخیر رطوبت گردیده و حرارت هوا را جذب می‌کند. در نتیجه هوای خروجی از این صفحات خنک‌تر خواهد شد. جنس پدها معمولا از صفحات مشبک مقوایی (سلولزی)، پوشالی و گاهی از پوکه‌های صنعتی استفاده می‌گردد؛ ولی امروزه استفاده از پد سلولزی به دلیل کارآیی بالای آن توصیه می‌شود.
خنک کننده‌های مه‌پاش (Fog Cooling System)
در این سیستم نیز اساس کار گرفتن حرارت هوا از طریق فرایند تبخیر آب می‌باشد. در این روش آب با فشار زیاد از طریق پمپ‌های فشار قوی پمپاژ گردیده و از طریق نازل‌هایی به صورت ذرات ریز مه مانند در هوا پاشیده می‌شود. برای اینکه سیستم به نحو مطلوبی کار نماید، قطر قطرات ایجاد شده بایستی کمتر از 40-50 میکرون باشد. چنانچه قطرات آب به این اندازه کوچک گردند، مدت نسبتاً طولانی در هوا معلق خواهند ماند. به طوری که در مدت زمانی که در هوا معلق هستند، با جذب حرارت تبخیر خواهند شد. معمولاً نازل‌های موجود در بازار دارای قطر روزنه 0/2 تا 0/5 میلی‌متر با فشار کاری و زاویه پاشش متنوع می‌باشند.
سیستم خنک کننده فن و پد
سیستم خنک کننده مه پاش در گلخانه
