اجزای اصلی محیط گلخانه| چه عواملی در شرایط داخل گلخانه تأثیر گذارند؟
سازه گلخانه تنها بخشی از گلخانه است و عوامل دیگری نیز در گلخانه وجود دارند که باید کنترل شوند. محیط گلخانه نتیجه کنار هم قرار گرفتن تعدادی اجزا و کارکردن آن‌ها در کنار یکدیگر است. اگر گلخانه دارید یا می‌خواهید گلخانه سازی کنید، بهتر است بدانید برای مدیریت گلخانه چه چیزهایی را باید کنترل کنید و گیاهان و محیط گلخانه تحت تأثیر چه عواملی هستند. این مقاله از شرکت نهال رویش را تا انتها بخوانید تا بدانید چه عواملی شرایط داخلی گلخانه و گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و چگونه.
شرایط محیطی گلخانه
هدف اصلی گلخانه فراهم آوردن شرایط محیطی قابل قبول برای گیاهان می‌باشد که از نظر اقتصادی سودمند باشد. هر گیاهی شرایط ویژه‌ای را از نظر نور، ترکیب هوا، دما و محیط کشت نیاز دارد.
اجزا اصلی محیط گلخانه
نور
نور یکی از فاکتورهای کلیدی مؤثر در رشد و نمو گیاهان است. سازه‌های گلخانه‌ای تقش مهمی را در استفاده از انرژی خورشیدی برای رشد گیاهان را دارد که این عامل بستگی به محل گلخانه، نوع سازه و چیدمان سازه گلخانه دارد. فاکتورهایی که در سیستم نوری گلخانه مؤثرند عبارتند از:
- واکنش گیاه به نور
- مدت، شدت و کیفیت نور
- نوع منبع نور
- توزیع نور در گلخانه
- هزینه سیستم نوری (اولیه و نصب)
پیش‌تر به‌طور کامل مقاله‌ای درباره نورپردازی در گلخانه و انواع روش‌های نورپردازی در گلخانه برای شما نوشته شده است. با کلیک روی این مقاله آن را مطالعه فرمایید.
مطلب مرتبط: تریپس
ترکیب هوا: دی‌اکسید کربن
کربن بیشتر مقدار وزن خشک گیاهان (حدود 40%) را تشکیل می‌دهد. در محیط گلخانه گیاهان کربن مورد نیاز خود را از طریق گاز CO2 هوا جذب می‌نمایند و در حضور نور خورشید و یا نور مصنوعی از طریق فتوسنتز غذای مورد نیاز خویش را تولید می‌نمایند. یک روش ساده اندازه‌گیری فتوسنتز گیاهان، محاسبه میزان جذب CO2 توسط گیاهان می‌باشد که این میزان CO2 توسط برگ گیاهان توسط عوامل مختلفی از قبیل گونه و رقم گیاه، شدت تابش نور، سرعت باد، تنش آبی، غلظت CO2 هوا، قابلیت نفوذ CO2 به روزنه‌ها و سطح برگ گیاه دارد. بنابراین CO2 بطور معمول یکی از فاکتورهای محدود کننده در ترکیب هوای گلخانه می‌باشد. آلمونوش
تغییرات غلظت کربن دی‌اکسید در گلخانه
به‌طور متوسط حدود 0/03 درصد (300 پی‌پی‌ام) حجم هوا را CO2 تشکیل می‌دهد که برای رشد گیاهان به نظر کافی می‌رسد. با وجود این مشاهده است که گیاهان نسبت به افزایش CO2 بالاتر از این مقدار واکنش نشان داده‌اند. یک روش معمول تغییرات CO2 در محیط گلخانه و بیرون نسبت به زمان در تصویر زیر نمایش داده شده است. سطحی از CO2 که در آن فتوسنتز برابر با تنفس می‌گردد را نقطه جبران می‌گویند که در این تصویر پایین‌ترین نقطه منحنی همان نقطه جبران می‌باشد. در این نقطه لازم است که CO2 از منابع خارجی جهت حفظ رشد مناسب گیاهان تأمین شود.
دما
در محیط گلخانه دما به معنی گرما و سرمای نسبی قابل مشاهده است در حالی که گرما ظرفیت تولید انرژی یا کار است. دما برحسب درجه سانتی‌گراد، درجه فارنهایت و یا K بیان می‌شود. در صورتی که گرما برحسب کار یا ژول بیان می‌شود.
در کشت‌های گلخانه‌ای دمای موردنیاز گیاهان جهت رشد به عوامل زیر بستگی دارد:
- گونه گیاهی
- میزان انرژی نوری قابل دسترس که به عواملی چون گونه گیاهی، تراکم و آرایش گیاه در گلخانه، نوع پوشش و سازه گلخانه، شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد.
- میزان آب قابل دسترس که تحت تأثیر شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط ریشه قرار می‌گیرد.
- غلظت CO2
- مراحل رشد گیاه
- سن گیاه و ساختمان گیاه
- کیفیت آب
- شرایط تغذیه‌ای گیاه
رطوبت هوا
رطوبت محیط گلخانه عبارت است از میزان نمناکی که در حجم یا توده هوا وجود دارد. در گلخانه به وسیله عوامل بیرونی و درونی گلخانه از جمله رطوبت خاک، دمای هوا، سرعت جریان هوا، شدت نور خورشید و غیره تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
رطوبت نسبی
از اصطلاحات عمده‌ای که در گلخانه‌ها استفاده می‌شود رطوبت نسبی می‌باشد که عبارت است از نسبت بخار آب موجود در هوا به میزان بخار اشباع در هوا که این عامل می‌تواند بر نمو، سطح برگ گیاه و همچنین هدایت روزنه مؤثر باشد. در بیشتر اوقات رطوبت نسبی بسیار بالا سبب کاهش عملکرد گیاهان می‌گردد. در شرایط ایده‌آل، رطوبت نسبی 70 درصد برای رشد مطلوب اکثر گیاهان گلخانه‌ای لازم است. تصویر زیر منبع و مخزن بخار آب در گلخانه را نشان می‌دهد.👇
منبع و مخزن بخار آب در گلخانه
از منابع عمده افزایش رطوبت نسبی گلخانه‌ها می‌توان به تبخیر از سطح خاک، تعرق و بخار متراکم شده روی پوشش گلخانه‌ها اشاره کرد. رطوبت نسبی بالا در درون گلخانه‌ها یکی از منابع عمده ایجاد بیماری‌های گیاهی به‌ویژه بیماری‌های قارچی می‌باشد که با روش‌های مطلوب رطوبت نسبی گلخانه‌ها را در یک حد ایده‌آل نگه‌داشت.
محیط کشت
محیط کشت نقش بسیار مهمی را در تولید محصولات در گلخانه دارد؛ زیرا به عنوان منبع ذخیره‌ای مواد غذایی گیاه بوده و علاوه بر این سبب نگه‌داشتن آب و در دسترس گذاشتن آن در زمان نیاز گیاه می‌باشد، همچنین محیطی برای استقرار گیاه است. یک محیط کشت خوب بایستی دارای شرایط زیر باشد:
-
- پایداری مواد آلی
- داشتن نسبت مناسب کربن به نیتروژن
- ظرفیت نگه‌داری رطوبت و تهویه
- داشتن PH مطلوب
- داشتن ظرفیت تبادل کاتیونی بالا
پیش‌تر به‌طور کامل در مقاله‌ای درباره بستر و محیط کشت در گلخانه توضیح داده‌ایم. می‌توانید با کلیک روی تیتر محیط گلخانه آن مقاله را مطالعه کنید
