نحوه کشت ریحان در گلخانه
کشت ریحان در گلخانه
بر طبق چیزهایی که در مقاله سودآورترین محصولات گلخانه ای گفته شد، کشت ریحان در گلخانه میتواند درآمد خوبی را برای شما به عنوان گلخانه دار به ارمغان آورد. ریحان گلخانه ای یکی دیگر از سبزی هایی است که تمایل برای کشت و پرورش آن در گلخانه بالا است و افراد زیادی در گلخانه های خود ریحان پرورش میدهند. علاوه بر استفاده از ریحان به عنوان سبزی خوردن بر سفره های مردم، میتوان فرآورده های مختلف از آن تهیه کرد و به این صورت نیز از گلخانه ریحان درآمد کسب کرد. در این مقاله قصد داریم به شما شرایط مطلوب و موردنیاز سبزی ریحان در گلخانه را شرح دهیم.
اگر تصمیم به پرورش ریحان گلخانه ای دارید یا از قبل در گلخانه خود ریحان پرورش می دهید، حتما این مقاله را تا انتها بخوانید و از نکات آن بهره ببرید.
مقدمه
ریحان با نام علمی (Ocimum basilicum)، گیاهی علفی از تیره نعناعیان می باشد. ریحان یکی از گیاهان بومی کشور هندوستان می باشد.
شرایط محیطی مطلوب
ریحان گیاهی ترد و یکساله است که به راحتی کشت و کار می شود. این گیاه خیلی حساس به سرما است. ریحان گلخانه ای، جهت بیشینه رشد و کیفیت نیاز به هوای گرم، آفتاب کامل و خاک با زه کشی مناسب دارد. ریحان خاک شنی سبک تا سیلتی لومی با PH=6.4 است. هدایت الکتریکی مناسب این گیاه 3-2 میلی موز بر سانتی متر است. بیشینه جوانه زنی بذر در دمای 30-20 درجه سانتی گراد صورت می گیرد.
مطلب مرتبط: احداث گلخانه
ازدیاد و تکثیر ریحان گلخانه ای
ریحان با روشکشت مستقیم بذر یا نشاکاری تکثیر می شود. انتقال نشا 6-4 هفته بعد از کشت بذر صورت می گیرد. در کشت مستقیم تراکم را 75000 گیاه در هکتار در نظر می گیرند. مقدار بذر مصرفی برای هر هکتار حدود 100-80 کیلوگرم در هکتار است. قبل از کاشت زمین مورد نظر را به خوبی تسطیح نموده و پس از پاشیدن بذر، روی آن را با لایه نازکی از ماسه می پوشانند.
داشت
ریحان در دوره رشد به آب کافی نیاز دارد و از جوانه زنی بذر ۵۰۰-۵۵۰ میلی لیتر آب نیاز دارد. نیاز این گیاه به پتاسیم زیاد است و این عنصر نقش مهمی در افزایش عملکرد پیکر رویشی و اسانس گیاه دارد. مشخص شده که برای تولید هر تن پیکره رویشی ۱۸ کیلوگرم نیتروژن، ۸ کیلو گرم فسفر و ۱۵ کیلوگرم پتاسیم از زمین جذب می کند. قبل از کشت ریحان باید ۳۰-۴۰ کیلوگرم در هکتار ۵۵-۷۰ کیلوگرم در هکتار به صورت اکسید فسفر و ۶۰-۸۰ کیلوگرم پتاسیم در هکتار به صورت اکسید پتاسیم به عنوان کود پایه به خاک اضافه نمود. مبارزه با علفهای هرز نقش مهمی در افزایش کمیت و کیفیت محصول دارد.
آفات و بیماری های کشت ریحان در گلخانه
مهمترین علف هرز آن، گیاه انگلی سس است که تا حد امکان باید گیاه آلوده را جمع آوری و سوزاند. مهمترین آفاتی که به دلیل کشت ریحان در گلخانه وجود دارند، عبارتند از سوسک ژاپنی، حلزون و سفید بالک. برای مبارزه با این حشرات می توان از سموم آلی مانند روتنون، پیرترین و چریش استفاده نمود. همچنین برای مبارزه با آفات ریحان می توان از حشره کش بیولوژیکی، خاک پوشش های انعکاسی، حشرات مفید، صابون های حشره کش و تله ها بهره جست و یا اقدام جمع‌آوری آنها نمود. از مهمترین بیماری‌های ریحان به بیماری پژمردگی فوزاریومی اشاره کرد. علایم اولیه این بیماری لکه های قهوه ای روی ساقه و بدشکل شدن بافت داخلی برگ است. برای کاهش خسارت بیماری می توان بذر ریحان را ابتدا به مدت ۴ ساعت در آب سرد و سپس به مدت ۲۰ دقیقه در آب گرم ۶۸ درجه سانتیگراد قرار داد. قرار دادن بذر در آب گرم باعث کاهش قوه نامیه بذر و همچنین ایجاد یک لایه چسبنده روی بذر می‌شود که کشت ریحان گلخانه ای را با دست مشکل می سازد. کپک خاکستری بیماری قارچی دیگری که در اثر گردش ضعیف هوا، رطوبت زیاد و دمای نسبتا پایین هوا گسترش می یابد. پوسیدگی ریشه و مرگ گیاهچه بیماری دیگری است که در اثر گردش ضعیف هوا و رطوبت بالای هوا گسترش می‌یابد. استفاده از خاک ضدعفونی شده در گلخانه باعث کاهش گسترش بیماری می شود. لکه برگی بیماری است که باعث ایجاد لکه ها یا زخم های تیره روی برگ ریحان گلخانه ای می شود؛ آبیاری بیش از حد و رطوبت زیاد از حد باعث گسترش بیماری می شود.
جلوگیری از آفات خسارت ریحان گلخانه ای
رعایت نکات زیر می تواند خسارت آفات و بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد:
- استفاده از بذر های با کیفیت بالا و عاری از آلودگی با فوزاریوم
- کشت بذر در خاک های ضدعفونی شده
- عدم کشت ریحان در یک خاک برای دو کشت متوالی
- حذف گیاهان آلوده
- احتراز از آبیاری بیش از حد
- ایجاد تهویه کافی بین گیاهان با رعایت فاصله بین گیاهان
- استفاده از مواد آلی در خاک
برداشت و انبار مانی
دوره رشد این گیاه از کاشت تا برداشت در گلخانه حدود ۴۵ روز طول میکشد. برداشت زمانی شروع می شود که گیاه دارای ۶ تا ۸ برگ حقیقی باشد. برداشت طوری صورت می‌گیرد که دو تا چهار برگ روی گیاه باقی بماند. وجود گل در برگ های برداشت شده باعث کاهش کیفیت محصول می شود. معمولاً برداشت ریحان هفته یک تا دو بار صورت می‌گیرد تا ۵-7.5سانتی متر از ساقه برداشت شود که دارای کیفیت بالا و مقدار کمی ساقه است. عملکرد گیاه بین ۳۰۰-۴۰۰ گرم در گیاه متغیر است. البته با فراهم کردن شرایط مطلوب محیطی این مقدار میتواند افزایش یابد عملکرد ریحان در کشت گلخانه ای به روش هیدروپونیک تا ۵۸۵ گرم گزارش شده است. عملکرد برگ خشک 2.5-7.5 در هکتار، عملکرد برگ تازه ۱۵-۲۵ تن در هکتار و 1.5-2 کیلوگرم در متر مربع گزارش شده است.
مطلب مرتبط: تهویه گلخانه
دسته بندی و فروش ریحان
بسته بندی ریحان نقش مهمی در عمر پس از برداشت آن دارد و در صورت بسته بندی مناسب می تواند مدت طولانی تری نگهداری شود. پیشنهاد می شود بسته به تقاضای بازار ریحان را در بسته بندی های مختلف ارائه نمود تا مصرف کننده بر حسب نیاز اقدام به خرید آن نماید. تجربه نشان داده است که با قرار دادن ریحان در کیسه فریزر میتوان به مدت ۱۵ روز در یخچال نگهداری نمود. دقت در حمل و نقل ریحانه گلخانه‌ای و جابه‌جایی آن تا رسیدن به بازار مصرف نقش مهمی در حفظ کیفیت آن دارد
