کشت هیدروپونیک (آبکشت): هر آنچه که باید بدانید!

• ‫16 نظر
• آخرین بروزرسانی در23 بهمن 1402

کشت هیدروپونیک یا ابکشت یکی از روش های خلاقانه کشت بدون خاک می‌باشد. با استفاده از این سیستم، میتوانیم بدون محدودیت در هر کجای ایران به کشت محصول پرداخت. اگر علاقه‌مندید درباره این سیستم کشت کاربری بیشتر بدانید، ادامه‌ی این مقاله شرکت گلخانه سازی نهال رویش را بخوانید.

مطلب مرتبط:  گلخانه توت فرنگی 

 

گلخانه هیدروپونیک

گلخانه هیدروپونیک همان گلخانه معمولی است که از سیستم کشتی پیشرفته‌تر برای کشت گلخانه‌ای استفاده می‌کند. در گلخانه هیدروپونیک مواد معدنی مورد نیاز گیاه به‌طور مصنوعی و به صورت محلول شده در آب به آن می‌رسند. در دنیای کشاورزی مدرن، احداث گلخانه هیدروپونیک مزیت‌های زیادی نسبت به استفاده از گلخانه‌هایی که از کشت خاکی استفاده می‌کنند دارد. در قسمت «چرا کشت هیدروپونیک؟» دلایل جایگزین کردن کشت خاکی و معمولی با کشت هیدروپونیک بیان شده است. تنها سختی مدیریت گلخانه هیدروپونیک، مدیریت تغذیه و کشت محصولات و هزینه بیشتر در شروع این کار است.

کشت هیدروپونیک

کشت هیدروپونیک یا آب‌کشت (به فرانسوی: Hydroponie یا Hydroponique، هیدروپونی یا هیدروپونیک) (به انگلیسی: Hydroponics، هایدروپُنِکس) شیوهٔ کشت گیاه بدون خاک می‌باشد. در روش کشت هیدروپونیک بر خلاف روش سنتی، گیاه با ارتفاع و خارج از خاک و در محلولی سیال قرار می‌گیرد. در واقع ابکشت، کشت محصول بدون خاک و با استفاده از آب و مواد مغذی است. در بین روش‌ها و سیستم‌های کشت گلخانه ای، کشت هیدروپونیک محبوبیت بسیاری دارد؛ به طوری که در تمام استان های کشورمان هزاران نفر در این حوزه اشتغال دارند. تولید گلخانه هیدروپونیک به هیچ وجه با تغییرات فصل و آب و هوا در ارتباط نیست. همچنین هدر رفت محصول کم می شود و با استمرار و استقرار استفاده از تکنولوژی و فناوری، میزان تولید افزایش می‌یابد.

کشت گوجه فرنگی با استفاده از کشت هیدروپونیک

ویدیویی از سیستم کشت هیدروپونیک

برای رسیدن به تصویری درست از گلخانه‌ای که از روش کشت هیدروپونیک استفاده می‌کند، می‌توانید این ویدیو را ببینید.

نکات کاربردی کشت هیدروپونیک

آب تازه

 طرح اولیه یک گلخانه هیدروپونیک، لوازم و وسایل فیلتردار با مقدار PH ثابت است. بیشتر گیاهان با میزان PH آب معادل 6 – 6.5 سازگار هستند. تنظیم اسیدی بودن آب مصرفی گیاهان راه حل خیلی پیچیده‌ای ندارد و می‌توانید با نرم افزار‌ها و لوازمی که در نزدیکی خود پیدا می‌کنید، PH موردنیاز را بدست آورید.

اکسیژن

گیاه خود را غرق نکنید! در کشاورزی سنتی، گیاهان اکسیژن موردنیاز خود برای تنفس را بوسیله ریش از خاک دریافت می کردند. براساس تجهیزات سیستم هیدروپونیک خود، شاید مجبور باشید فضای اولیه بین گیاه و مخزن آب را رها کنید یا مجبور باشید آب درون مخزن را اکسیژنیزه کنید. برای اکسیژنیزه کردن آب میتوانید از سنگ هوا یا از پمپ هوا استفاده کنید.

حمایت از ریشه‌ها

حتی با اینکه دیگر برای کشت محصول به خاک نیاز ندارید، همچنان گیاهان به چیز کوچکی نیاز دارند تا ریشه آنهارا نگه دارد. موادی که معمولا برای بستر کشت استفاده می‌شوند عبارتند از: ورمی کولیت، پرلیت، پیت ماس، فیبر نارگیل و راکول (پشم سنگ). به هیچ وجه از موادی که فشرده می شوند (مانند شن) یا رطوبت را در خود نگه نمی دارند (مانند سنگ ریزه) استفاده نکنید؛ زیرا به هیچ عنوان کارایی مورد نظر را نخواهند داشت و باعث اخلال در سیستم هیدروپونیک خواهند شد.

مواد مغذی

گیاه شما به مقدار زیادی از منیزیم، کلسیم، فسفر و دیگر مواد مغذی نیاز دارد تا سالم و سرحال باقی بماند و به زندگی خود ادامه دهد (دقیقا مثل گیاهانی که در خاک و با استفاده از کود رشد می کنند). وقتی که بدون استفاده از خاک محصول پرورش می دهید، موادی که گیاه قرار بود از خاک دریافت کند، باید از آبی دریافت کند که با آن آبیاری می شود. هم میتوانید محلول موردنیاز را خودتان ترکیب کنید و هم میتوانید از محلول های آماده تهیه کنید و برای گیاه خود از آن استفاده کنید.

نور 

اگر گیاهان خود را فضای سرپوشیده پرورش می دهید، به احتمال خیلی زیاد باید تعدادی نور ویژه خریداری کنید و نورپردازی مصنوعی انجام دهید. معمولاً هرنوع گیاهی نیاز های خاص خود را دارد و نسبت به مقدار نور موردنیاز گیاه، باید میزان نور و محل نصب آن تنظیم شود.

دیگر تجهیزات کشت هیدروپونیک

درحالی که امکانات و ابزار های دیگری هم برای افزایش پیچیدگی کشت گلخانه هیدروپونیک وجود دارد (مانند تأمین کربن دی اکسید)، اما پنج مورد بالا اساسی ترین نیاز و پایه ترین نیاز های یک سیستم هیدروپونیک هستند.

مطلب مرتبط:  کشت خیار در گلخانه 

 

هیدروپونیک یا کشت بدون خاک؟

گاهی اوقات، واژه‌ی هیدروپونیک یا ابکشت به طور عام به کشت بدون خاک اطلاق می شود؛ در حالی که کاملا اشتباه است. کشت بدون خاک در واقع استفاده از هرگونه موادی به غیر از خاک به عنوان بستر کشت برای گیاه می باشد. کشت هیدروپونیک که در واقع استفاده از آب برای پرورش گیاه است نیز بخش از کشت بدون خاک می باشد و به گونه ای زیر مجموعه آن است.

تاریخچه کشت هیدروپونیک

اولین استفاده از آبکشت، شاید مربوط به ما ایرانیان باشد. بر اساس یک رسم 2500 ساله در عید نوروز، ایرانیان گندم یا گیاهان دیگری را در مقداری آب می کاشتند و با آن سبزه برای سفره هفت سین تهیه می کردند. باغهای معلق بابل، باغهای معلق آزتک در مکزیک و نیز باغ های از این مدل در چین نیز از انواع روش کشت هیدروپونیک بودند، اگرچه اشاره به آنها نشده است. ولی تکنولوژی جدید به ما این اجازه را میدهد که میوه های سالم تر، قوی تر و سریع تری را با سیستم هیدروپونیک کشت کنیم.
روش کشت هیدروپونیکی که امروز میبینیم، حاصل تلاش های مردی به نام ویلیام فردریک گریک است. زمانی که در دانشگاه کالیفرنیا سعی داشت نظر بقیه را درباره ایده کشت گیاه بدون استفاده از خاک و بوسیله آب و انواع مغذی‌ها جلب کند.

بررسی‌های جدیدتر در قرن 16 میلادی توسط ژان ون هلمونت دانشمند بلژیکی است که به بررسی میزان جذب مواد موردنیاز گیاهان از آب می‌پردازد. او یک نهال بید (2.26 کیلوگرم) را در ظرفی شامل 90 کیلوگرم خاک خشک با روکشی پوشانده‌شده جهت جلوگیری از ورود ذرات پرورش داد. وی بعد از 5 سال با آبیاری نهال توسط آب باران کشف کرد که وزن درخت بید تا 72.5 کیلوگرم افزایش‌یافته در حالی که وزن خاک تنها کمتر از 57 گرم کم شده است. او به این نتیجه رسید که گیاهان برای رشد موادی را از آب می‌گیرند. هر چند که متوجه این مطلب نشد که گیاهان اکسیژن و دی‌اکسید کربن را از هوا می گیرند.

آزمایش ژان ون هلمونت

در سال 1699 میلادی، جان وود انگلیسی به طور آزمایشی گیاهانی را در آب‌هایی که در آن‌ها، انواع مختلفی از خاک بود پرورش داد و متوجه شد بیشترین میزان رشد به آبی باز می‌گردد که خاک بیشتری دارد. وی نتیجه گرفت که رشد گیاهان نیازمند مواد مشخصی در آب است که توسط خاک تأمین می‌شود و نه موادی که مستقیما توسط آب تأمین می‌شود. پس از آن تحقیقات بیشتری برای درک میزان وابستگی گیاه به آب و موادی که آن انتقال می‌دهد صورت گرفت تا در نهایت، آقای گریک توانست به سیستم کشتی که بیشتر به روش هیدروپونیک امروزی می‌بینیم شبیه باشد، برسد.

آینده کشت هیدروپونیک

به نسبت عمر کوتاه و 65 ساله دانش بستر کشت هیدروپونیک، این تکنیک با موقعیت‌های متفاوت از کشت در فضای باز تا پرورش داخل سازه گلخانه و حتی برنامه‌های فضایی سازگار شده است. استفاده از سیستم هیدروپونیک در کشورهای درحال توسعه جهان سوم برای تولید غذا در واحد محدود و کوچک می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و تنها مشکل آن تأمین آب مناسب و مواد غذایی می‌باشد. در نواحی فاقد آب مناسب، به کارگیری آب دریا و دستگاه آب شیرین‌کن امکان‌پذیر می‌باشد. بنابراین پتانسیل کاربرد سیستم هیدروپونیک برای تولید غذا در نواحی نامناسب مانند صحرا نیز امکان پذیر می‌باشد.

سیر تکامل کشت هیدروپونیک

از زمانی که آقای گریک در سال 1929 امکان کشت تعدادی از گیاهان را بدون استفاده از خاک تا مرحله تکامل و باردهی آنان به ثبوت رساند، تا امروز فکر دانشمندان و متخصصین به تکامل این روش و رفع نواقصِ ساز و کار گلخانه هیدروپونیک مشغول بوده است. دستگاه یا ظرفی که گریک از آن استفاده کرد در حقیقت جعبه ای بود که به جای درب آن یک ورق توری قرار داشت. روی توری بستر بذرها و زیر آن مقداری فضای خالی و بعد از فضای خالی محلول غذایی در کف محفظه واقع می شد. گیاه پس از سبز شدن در بستر بذر که از جنس سنگ‌ریزه یا ماده دیگری غیر از خاک بود ریشه خود را از سوراخ های توری عبور داده و ریشه پس از طی فضای خالی زیر توری خود را به محلول غذایی می رساند.

بستر هیدروپونیک مورد استفاده توسط گریک

گیاه پس از سبز شدن در بستر بذر که از جنس سنگ ریزه یا ماده دیگری غیر از خاک بود، ریشه خود را از سوراخ های توری عبور داده و ریشه پس از طی فضای خالی زیر توری خود را به محلول غذایی می رساند. با پاشیدن آب یا محلول غذایی روی بستر بذر، رطوبت برای رشد بذر و جلوگیری از خشک شدن آن قسمت ریشه که داخل محلول غذایی قرار نداشت، تأمین می گردد. به علاوه با تبخیر مختصری که از سطح محلول غذایی و یا در اثر محلول پاشی از بالای توری حاصل می شد درصد رطوبت فضای زیر تری تا سطح محلول غذایی را بالا نگه داشته و از خشک شدن ریشه های واقع در این قسمت جلوگیری می گردید.

امروزه استفاده از کشت هیدروپونیک در برخی کشورها همانند آمریکا، فرانسه، کانادا، آفریقای جنوبی، هلند، ژاپن، استرالیا، آلمان در زمینه های مختلف کشت هیدروپونیک فعالیت زیادی انجام می دهند. در ایران کشت هایدروپونیک محصولات سبزی، صیفی و برخی میوه ها مانند توت فرنگی رونق قابل توجهی نیافته است. اما در برخی از نقاط ایران مانند شهرهای هشتگرد، کرج، کرمانشاه، تهران و جزیره کیش تولید محصولات باغی به روش هیدروپونیک و به صورت تجاری گسترش یافته است.

مطلب مرتبط: درامد گلخانه 

 

چرا کشت هیدروپونیک؟

کمبود آب، خاک خالی از املاح و آلودگی تبدیل به یک چالش جهانی شده است. به خصوص که افزایش جمعیت جهان بر وخامت این موضوع می افزاید و این عوامل میتوانند سلامت شهر نشینان را به طور جدی در خطر قرار دهند. در میان تکنولوژی هایی که تا به امروز معرفی شده اند، سیستم کشت هیدروپونیک به عنوان یک تکنولوژی متناوب که می‌تواند به حل این مشکل کمک کند، شناخته می شود. استفاده از آبکشت برای جلوگیری از اصراف بی رویه آب، این مزیت را دارد که هزینه های قبلی که برای برطرف کردن مشکل اصراف آب به روشهای سنتی انجام میشدند را کاهش میدهد. که البته میزان این کاهش به تعداد کشت گاه هایی که از این روش پیروی می کنند و ظرفیت آنها نیز بستگی دارد.

از کشت هیدرپونیک در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود؟

طبیعی است که هزینه استفاده از کشت هیدروپونیک به دلیل تجهیزات و امکانات مورد نیاز بیشتر از گلخانه ای با کشت معمولی خواهد بود، اما در دراز مدت استفاده از تجهیزات هیدروپونیک کاملا به سود شما خواهد بود. مکان‌هایی که خاک فقیری دارند نباید از سیستم کشت معمولی استفاده کنند. در این مکان ها از کشت ایروپونیک نیز می‌توان استفاده کرد که مشابه سیستم آبکشت میزان مصرف آب را بسیار کاهش می‌دهد.

مطلب مرتبط:  تفاوت مزرعه و گلخانه 

 

مشخصات عمومی محیط‌های هیدروپونیک

محیط های ابکشت، عموما ساخته شده از مواد جامدی هستند که می‌توان از آن ها به جای خاک، مانند محیط های کشت در مواد دانه‌بندی شده یا کشت در پشم سنگ استفاده کرد.
خصوصیات کلی یک بستر کشت در گلخانه عبارت است از:

• از نظر شیمیایی، خنثی باشد.
•  از نظر شیمیایی، پایدار باشد.
• پاک و تمیز باشد.
• به حد کافی، دارای ظرفیت نگه داری آب باشد.
• به حد کافی، دارای ظرفیت نگه داری هوا باشد.
• از ظرفیت بافری خوبی برخوردار باشد.
• بتواند به سهولت و به نحوی مطلوب آب را تخلیه نماید، که مشکلات ناشی از پدید آمدن حالت غرقاب در آن ایجاد نشود.
• ترجیحا بهتر است که ظرفیت تبادل کاتیونی دست خوش کمترین تغییرات شود.

محلول های غذایی 

در کشت بدون خاک برای تأمین عناصر غذایی موردنیاز گیاه از کودهای شیمیایی استفاده می شود. در هنگام استفاده از این کودها باید به درصد خلوص و میزان حلالیت آنها توجه کرد. با توجه به اینکه عناصر غذایی به صورت نمک وجود دارند،لازم است ابتدا درصد عناصر غذایی در نمک محاسبه شود تا مصخش شود با افزودن یک نمک خا چه مقدار از عناصر غذایی وارد محلول می شود.

تغذیه گیاهان در سیستم هیدروپونیک با استفاده از محلول غذایی

نحوه محاسبه عناصر غذایی نمک‌ها در محلول غذایی هیدروپونیک

  دارای چند درصد نیتروژنن است، به این ترتیب عمل کنید:ل[(NH₄)₂SO₄] به عنوان مثال اگر بخواهید بدانید سولفات آمونیوم 

چون جرم مولکولی نمک 132 است و هر مولکول سولفات آمنیوم دارای دو اتم نیتروژن است، پس با تقسیم جرم اتمی نیتروژن (2*14=28) بر جرم مولکولی سولفات آمونیوم (132) و  ضرب آن در عدد 100، درصد نیتروژن در سولفات آمونیوم به دست می آید (21.3%=100*132÷28). یعنی اگر 100 گرم نمک سولفات آمونیوم در یک لیتر آب حل کنید، تنها 21.3 گرم آن را نیتروژن تشکیل می دهد. به همین ترتیب میتوان درصد عناصر غذایی را در نمکهای مختلف محاسبه کرد.
حال به عنوان مثل اگر بخواهیم در یک لیتر مواد غذایی  1 گرم نیتروژن باشد، باید چند گرم سولفات آمونیوم مصرف کنیم؟ برای انجام دادن این کار باید جرم اتمی نیتروژن را بر جرم مولکولی سولفات آمونیوم تقسیم کنید کخ برابرِ 4.7 می شود. یعنی اگر بخواهیم یک گرم نیتروژن در محصول غذایی داشته باشیم، باید 4.7 سولفات آمونیوم مصرف کنیم.

PH محصول غذایی

PH به اسیدی یا قلیایی بودن محیط بر میگردد. PH محلول به وسیله «PH متر» قابل اندازه گیری است و یا به‌وسیله رنگ سنجی با کاغذهای شاخص میتوان آن را مشخص کرد. بیشترین دامنه PH محلول غذایی از 5 تا 8 است. رشد گیاهان در PH کمتر از 5 و بیشتر از 8 ضعیف بوده و مشکلات تغذیه ای به همراه خواهد داشت. بیشتر گیاهان بهترین رشد را در PH برابر با 6 تا 6.5 دارند. در بیشتر محلول های کشت هیدروپونیک با گذشت زمان و هنگام جذب عناصر غذایی از محلول، PH افزایش می یابد. خطر عمده زمانی است که میزان PH بیشتر از 7.5 باشد که در این حالت بعضی از عناصر غذایی رسوب پیدا کرده و به صورت غیر قابل دسترس در می آیند (مانند آهن و فسفات). مشکل آهن با استفاده از کلات آهن به جای سولفات آهن در محلول غذایی قابل حل است.

دستگاه ph متر

تنظیم PH

PH تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند دما، نور، تبخیر و تعرق، نوع گیاه و میزان عناصر غذایی تغییر می کند. PH محلول غذایی را می توان کم یا زیاد نمود. مثلا با استفاده از اضافه کردن اسید سولفوریک، اسید نیتریک و یا اسید فسفریک رقیق شده می توان PH افزایش یافته محلول غذایی را به حالت طبیعی باز گرداند (PH=6.5). همچنین اسید سیتریک و اسید استیک، اسیدهای آلی مفید برای کاهش PH می باشند. نمک های آمونیاکی مانند سولفات آمونیوم نیز PH را کاهش می دهند. با استفاده از آهک یا ترکیبات دیگرِ کلسیم نیز میتوان در جهت افزایش PH محلول غذایی اقدام نمود. برخی از بستر های کشت نیز PH محلول غذایی را تغییر می‌دهند، اسکوریای تازه سبب افزایش PH محلول غذایی می‌شود.

انواع مواد برای استفاده در بستر کشت هیدروپونیک

روش‌های مختلف ابکشت بر اساس نوع محیط نگهدارنده تقسیم‌بندی می‌شوند:

شن در کشت هیدروپونیک

کاشت در بستر شن متداول ترین روش در مناطقی از دنیا که دارای مقادیر زیادی از شن هستند می باشد. سیستم هیدروپونیک در شن برای نواحی صحرایی در خاورمیانه و آفریقای شمالی مناسب تر است. در این روش ریشه گیاهان در داخل مواد جامد متخلخل و غیر متخلخل با قطر کمتر از 3 میلیمتر مانند پرلیت، پلاستیک، پشم سنگ و یا هر ماده غیر آلی قرار داده می شود.

مطلب مرتبط: بهترین مکان گلخانه 

 

کشت در شن درشت

ریشه گیاهان در این روش در ذرات جامد متخلخل یا غیر متخلخل مانند سنگریزه، بازالت، سنگ خارا، گدازه آتشفشانی و یا هر ماده غیر آلی که قطر بیش از 3 میلیمتر دارند،قرار می گیرد. قطر بیشتر ریگ های استفاده شده بین 5-10 میلیمتر با لبه های گرد می باشد.

کشت در ورمی کولیت

ورمی کولیت یک ماده معدنی ورقه ورقه است که در دمایی نزدیک به 1093 درجه سانتی گراد متورم می شود زیرا در این حالت آب به بخار تبدیل می شود و با این کار لایه های ورمی کولیت را از یکدیگر جدا می شود و قطعات کوچک و متخلخل ورمی کولیت که شبیه به اسفنج می باشند ایجاد می گردند. گرما در این درجه ورمی کولیت را به صورت کامل ضد عفونی می کند. در این روش ریشه گیاهان در ورمی کولیت یا مخلوطی از ورمی کولیت با هر ماده غیر آلی دیگر قرار می گیرد. این حالت برای سیستم های آزمایشی کوچک کاربرد دارد.

پشم سنگ در هیدروپونیک

کاشت در بستر رشد پشم سنگ (راک وول-rock wool) در طول 20 سال گذشته به یکی از تکنیک های عمده برای پرورش محصولات بالارونده، بخصوص گوجه فرنگی و خیار تبدیل شده است. این بستر کاشت در پرورش فلفل گلخانه ای در آمریکای شمالی و اروپا نیز بسیار استفاده می شود. روش کشت پشم سنگ (راک وول) یکی از بهترین روش های تولید هیدروپونیک در دنیا است. در روش کشت با پشم سنگ ریشه گیاهان در پشم سنگ باغبانی یا هر ماده مشابه پرورش داده می شود. این روش به طور جدی در سالهای دهه 1980 پس از تحقیقات سال های دهه 1970 مرسوم گردید.

کشت در خاک اره

کاشت در بستر خاک اره‌ای بطور مشخص در مناطقی مانند سواحل غربی کانادا و شمال غرب اقیانوس آرام در ایالات متحده بسیار متداول است. امروزه در بریتیش کلمبیای کانادا بیش از 90 درصد تمام گلخانه ها از انواع بستر های کاشت غیر خاکی برای تولید سبزی ها و گل ها استفاده می کنند؛ در حالی که پرورش دهندگان گل از مخلوط پیت-شن-پومیس استفاده می کنند. خاک اره ملایم و مناسب که به وسیله ماشین رنده  شده باشد بهتر است

روش NFT
(Nutrition Film Technique)

اولین روش کشت گیاه در مواد غذایی، تکنیک فیلم نازک مواد غذایی است.ان اف تی(NFT) نوار نازکی از محلول و عناصر غذایی همانند فیلم به درون ریشه ها در کانال ها پیوسته جریان پیدا می کند از نظر تهویه مشکلی وجود ندارد و محلول غذایی فقط تا عمق 3 سانتی متر قرار دارد.

آبکشت بسته

در این روش محلول غذایی پس از استفاده مجددا به مخزن برگشت داده شده و پس از تنظیم پی اچ و شوری و ضدعفونی و افزودن عناصر غذایی دوباره مورد استفاده قرار می گیرد.عیب این روش احتمال شیوع آلودگی گیاهان است. وقتی که سطح محلول غذایی مخزن روش های آبکشت کاهش می یابد،باید سطح محلول غذایی در مخزن با آب به حجم اولیه برسد. برای به حجم رساندن از روش های دستی و خودکار استفاده می شود. نکته مورد توجه در به حجم رساندن این است که نباید به حجم رساندن با محلول غذایی صورت بگیرد، زیرا ممکن است غلظت مورد نظر تغییر کند.

آبکشت باز

در این روش محلول غذایی فقط یکبار از محیط ریشه عبور کرده و سپس حذف می گردد. مهم ترین مزیت این روش جلوگیری از گسترش بیماری است. در روش هایی که محلول غذایی برگشت داده نمی شود و مجددا مورد استفاده قرار نمی گیرد، مخزن با محلول غذایی تازه پر می گردد. مخزن اصلی باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا محلول غذایی کافی را کمینه برای چندروز نگهداری کند. با توجه به میزان محلول غذایی مورد نیاز در شرایط مختلف و کارآیی کاربرد میزان مناسب محلول، باید سعی گردد میزان محلول خروجی(رواناب) کمینه باشد.

مطلب مرتبط:  فلفل دلمه ای گلخانه ای 

 

مزایا و معایب کشت هیدروپونیک

مزایا

– عملکرد بالا
– تراکم بالا در واحد سطح کشت
– کوتاهی دوره زمانی پرورش گیاهان
– نیاز به نیروی کار کم
– کاهش میزان کار سنگین و امکان کار افراد معلول در این سیستم ها
– آسانی کنترل اکثر شرایط محیطی
– عدم نیاز به رعایت تناوب کشت
– کنترل علف های هرز
– کاهش مشکلات ناشی از وجود آفات و بیماری ها
– کنترل نسبی بیماری های ریشه
– یکنواختی رشد گیاهان
– کمینه اتلاف آب

– آسان بودن استقرار گیاهان جدید
– عدم رقابت گیاهان برای آب و عناصر گیاهی
– امکان اعمال تامین مواد غذایی متناسب با نیاز گیاهان
– در کشت هیدروپنیک کمتر به مواد شیمیایی نیاز داریم
– جلوگیری از مسمومیت عناصر در محصول به وسیله کنترل عناصر به ویژه در آخر فصل محصول دهی
– وابسته نبودن به نوع گلخانه

مطلب مرتبط:  ساخت گلخانه 

 

معایب

– به سرمایه اولیه زیادی نیاز دارد
– نیاز به مهارت و علم به همراه اجرای صحیح آن ها
– گسترش سریع آفات و بیماری ها در گلخانه در صورت آلوده شدن گیاهان
– بروز واکنش در گیاهان کشت شده به محض ایجاد شرایط نامناسب برای آن ها به ویژه پی اچ
– کیفیت آب در روش آبکشت
به عنوان یک قاعده کلی تمام آب های قابل استفاده برای نوشیدن یا آبیاری در گلخانه برای روش های آبکشت ایده آل می باشند. به منظور دقت بیشتر،آب مناسب برای آبکشت بایدهدایت الکتریکی کمتر از 350 میکرو زیمنس بر سانتی متر داشته باشد و یا غلظت تمام املاح آن کمتر از 350 میلی گرمدر لیتر باشد.مقادیر زیاد سدیم و بر میتوانند در بعضی مناطق مشکل ساز شوند. از آب بسیار شیرین مخلوط با عناصر غذایی محتوی کلسیم باید استفاده کرد.
در صورتی که آب مورد استفاده برای سیستم هیدروپونیک دارای املاحی از جمله کلسیم،منیزیم و… باشد، این عناصر باید اندازه گیری و در محاسبه محلول‌های غذایی مدنظر قرار گیرند.

اگر مایلید، می توانید فایل PDF نوشته کشت هیدروپونیک را داشته باشید و مطالعه کنید.

کشت هیدروپونیک هر آنچه که باید بدانید!-نهال رویش.PDF

منابع:

• کتاب تکنولوژی. مدیرت گلخانه نوشته نیکالس کاستیا: ترجمه دکتر منصور مطلوبی
• کتاب مهندسی سازه و مدیریت گلخانه نوشته داریوش شیراوند